Case study

Het systeem van schulden in beeld

Nederland telt 730.000 huishoudens met problematische schulden. Veel van deze mensen raken verstrikt in wat de Ombudsman een "hindernisbaan zonder finish" noemt. Samen met een team van specialisten van de Rijksoverheid werkten we mee aan het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO). We ontwikkelden een beeldtaal die deze complexe realiteit in beeld brengt: zowel het systeem als geheel als de impact op individuele mensen.

Het juridische systeem rondom problematische schulden is een gigantiche knoop.

Opdrachtgever

Rijksoverheid

Datum

Juli 2024

Diensten

Information Design Legal Content Design Litigation Visuals

Website

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/06/27/rapport-ibo-problematische-schulden-met-bijlage-1-tm-10

Project in één oogopslag

Samenvatting

Het juridische systeem rondom problematische schulden is een gigantiche knoop.

Van systeem naar mens

Om het complexe stelsel van schuldhulpverlening te doorgronden, ontwikkelden we eerst een "metrokaart" die alle routes en mogelijkheden in kaart brengt. Maar achter de lijnen en stations schuilen mensenlevens. Daarom creëerden we ook het "web van schulden" dat laat zien hoe schulden zich opstapelen voor één persoon.

De metrokaart maakt in één oogopslag duidelijk waar mensen kunnen "overstappen" tussen verschillende trajecten, en waar routes doodlopen. Net als bij een echt metronetwerk zie je direct hoe je van A naar B kunt komen.

Het web van schulden vertelt het verhaal van één persoon, en laat zien hoe kleine schulden kunnen uitgroeien tot onoverkomelijke problemen. Een energierekening van €95 groeit door boetes en incassokosten uit tot een schuld van €825.

Een beklemmend beeld: de escalatieladder laat zien hoe John in de schulden belandt.

Minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) stuurde de Tweede Kamer het eindrapport van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Problematische schulden, ‘Naar een beter werkende schuldenketen’.

Meer dan 700.00 mensen hebben problematische schulden.

Het IBO rapport beschrijft de maatschappelijke context van de schuldenproblematiek.

Het rapport bevat een groot aantal infographics die de complexe materie uitleggen.

Aan de hand van concrete personen wordt de complexe materie invoelbaar gemaakt.

Een opiniestuk in de Volkskrant, geschreven door van Ernst van Koesveld, voorzitter van de interdepartementale werkgroep Problematische Schulden.

De combinatie van systeemoverzicht en menselijk perspectief hielp ons om dit complexe vraagstuk helder over te brengen aan de Tweede Kamer.

Het juridische systeem rondom problematische schulden is een gigantiche knoop. Het helpt om de structuren uit te tekenen, en door de bomen het bos weer te zien. Dit project ging niet over het simplificeren van de juridische realiteit, maar om die zo accuraat mogelijk weer te geven.